Chemia w żywności i wykorzystanie nowoczesnej technologii w nauczaniu chemii

„Chemia w żywności i wykorzystanie nowoczesnej technologii w nauczaniu chemii”

POLSKA dr hab. Barbara Żarnowska, prof. uczelni

Mówiąc o chemii w żywności warto zastanowić się nad barwnikami, które są wykorzystywane w celu nadania barwy lub wzmocnienia istniejącej barwy pożywienia,podkreślenie jej aromatu lub odtworzenie pierwotnej barwy składników żywności. Obecnie jest 40 barwników, które zostały dopuszczone jako dodatek do pożywienia. 16 z nich to barwniki naturalne, 3 są identyczne z naturalnymi,16 z nich barwniki syntetyczne a 6 jest pochodzenia nieorganicznego.

Do barwników naturalnych zaliczamy:

a)chlorofile-zielone barwniki roślinne – rozpuszczalne w tłuszczach. Głównymi źródłami chlorofili w diecie są zielone warzywa liściaste. Chlorofil zajmuje się oczyszczaniem naszego organizmu i działa przeciwstarzeniowo.

b)karotenoidy-żółte i pomarańczowe (czerwone) barwniki roślinne – rozpuszczalne w tłuszczach. Karotenoidy występują w owocach, warzywach, kwiatach i nasionach oraz w mleku, maśle i żółtkach jaj. Mają działanie antyoksydacyjne oraz przeciwnowotworowe a także wykazują zdolność wychwytywania wolnych rodników.

c)betacyjaniny i betaksantyny- czerwonofioletowe i żółte barwniki roślinne – rozpuszczalne w wodzie, obecne w burakach ćwikłowych, kaktusach oraz amarantusie. Związki te mają silne działanie przeciwutleniające.

d)antocyjany-czerwone, niebieskie, fioletowe barwniki owoców i kwiatów – rozpuszczalne w wodzie. Prozdrowotne właściwości antocyjanów polegają, między innymi, na ich korzystnym działaniu na układ krążenia,właściwościach przeciwzapalnych oraz pozytywnym wpływie na wzrok.

Wyżej omówione barwniki naturalne występujące w naszej żywności mają pozytywny wpływ na nasze zdrowie.

CZECHY dr Roman Hásek

Wydaje się,że wykorzystanie technologii informacyjnej w nauczaniu przedmiotów ścisłych, w szczególności chemii, może znacznie przyczynić się do uatrakcyjnienia zajęć, w czasie których wykonywanie są eksperymenty. W tradycyjnej sali wykładowej i stosując tradycyjne techniki jesteśmy w stanie pokazać studentom jak wykonać konkretne doświadczenie. To, co jest wartością dodaną, kiedy wykorzystujemy IT w tej samej sytuacji, to możliwość ‘uchwycenia’ pewnych reakcji chemicznych, których nie jesteśmy w stanie dostrzec gołym okiem.

Nowe możliwości wykorzystania technologii ICT W nauce chemii obejmują:

a)analizę doświadczeń z wykorzystaniem zapisu wideo,

b)budowę aparatury przeznaczonej do prowadzenia tzw. szybkich eksperymentów,

c)przegląd doświadczeń o podobnym charakterze w kontekście zastosowania opisywanej metody.

W prezentowanym doświadczeniu przedstawiono model cylindra silnika spalinowego oraz proces spalania benzyny, wodoru oraz etanolu. Analizując poszczególne klatki dokumentujące doświadczenie można zauważyć ,że trzy substancje spalają się w inny sposób. W omawianym doświadczeniu wzięły udział trzy klasy – łącznie 78 uczniów. Praca odbywała się w zamkniętych grupach - za zgodą zainteresowanych, na zasadzie dobrowolności, bez wpływu na ocenę. Uczniowie oraz nauczyciele zarejestrowali doświadczenia za pomocą kamery. Zrobili również zdjęcia. Po zakończeniu doświadczeń opatrzyli je komentarzem. Analiza aktywności studentów w mediach społecznościowych wykazała,że większość – 69% uczniów – odpowiada (zgłasza się) w czasie do jednej godziny. Duża część – 42% uczniów – aktywnie uczestniczy w zadaniach pisząc komentarze i wyciągając wnioski. Najaktywniejsi uczniowie nie zaliczają się wyłącznie do grupy uczniów najlepszych. Uczniowie, równolegle do korzystania z zasobów sieci społecznościowych, wykorzystują źródła informacji bezpośrednio ze smartfonów. Rozmowy przeprowadzone ze studentami po zakończonych doświadczeniach, w których rejestrowali procesy chemiczne za pomocą kamery a następnie pracowali nad wnioskami w mediach społecznościowych wykazały,że jest to działanie akceptowane przez większość z nich. Taki sposób pracy wymaga od nich większego zaangażowania a nie tylko biernego obserwowania doświadczenia przeprowadzanego przez nauczyciela. Największym zainteresowaniem cieszyły się analizy zapisów wideo wykonywane za pomocą specjalistycznego sprzętu. W związku z tym największą korzyścią tego sposobu nauczania jest „widzenie niewidzialnego“ czyli możliwość obserwacji zjawisk niedostrzegalnych gołym okiem.

Napisane na: 4. 2. 2022